Туберкулез һәм аны профилактикалау чаралары
Туберкулез-дөньяда таралган йогышлы авыру. Туберкулезны китереп чыгаручы (Mycobacterium tuberculosis) үпкәләргә ешрак зыян китерә, иммун системасына зыян китерә.
Бөтендөнья сәламәтлек саклау оешмасы исәпләвенчә, дөньяда 10 миллионга якын кеше туберкулез белән авырый.
Россия Федерациясендә 10 елдан артык туберкулез белән авыручылар саны кими. Мәсәлән, 2022 елда 100 мең кешегә авыру күрсәткече 31,11 очрак тәшкил итсә, узган унъеллык башында ул 60 очрактан артып киткән.
Туберкулез таралуны кисәтүгә юнәлдерелгән төп чаралар булып балалар халкын иммунизацияләү, авыру һәм зарарланган кешеләрне иртә ачыклау һәм дәвалау, туберкулез инфекциясе очагында эпидемиягә каршы чаралар үткәрү тора.
Туберкулезны һәркем йоктыра ала. Авыруның беренче стадияләрендә клиник билгеләр юк диярлек, бу туберкулез белән авыручыларның медицина ярдәме өчен соңрак мөрәҗәгать итүенә китерә, ягъни инде ачык клиник билгеләр барлыкка килгәннән соң (какырау, температура күтәрелү, арыганлык, авырлыкны киметү һ.б.). Мондый авырулар туберкулез инфекциясенең куркыныч чыганагы булып тора, бу исә алар белән яшәү урынында яки коллективта аралашкан кешеләргә йоктыруга китерә.
Моннан тыш, туберкулез белән авыручылар авыруны соңрак ачыклаганда озак вакыт дәвалануга мохтаҗ. Кайбер соңрак ачыкланган очракларда авыру үлем белән тәмамлана.
Авыруны иртә ачыклау максатыннан безнең илдә халыкны туберкулезга профилактик тикшерүләр үткәрелә. Өлкәннәр өчен үпкәләрне флюорографик тикшерү елына бер - ике тапкырдан да сирәгрәк каралмаган (һөнәренә, сәламәтлек торышына һәм төрле куркыныч төркемнәренә каравына бәйле), ә балалар өчен, 12 айлык яшьтән башлап, ел саен иммунологик тикшеренүләр (Манту пробасы, Диаскинтест) каралган. Туберкулез китереп чыгаручы инфекция йоктыру куркынычы югары булганда, тикшерүнең тапкырлыгы арта.
Туберкулезга каршы махсус иммунитет туберкулезга каршы вакциналар (БЦЖ һәм БЦЖ-М) белән иммунизацияләү белән ирешелә. Яңа туган балага бала тудыру йортында беренче көннәрендә прививка ясала, бу 5-7 еллык иммунитет бирә. Туберкулезга каршы кабат прививка ясатуны 7 яшендә Мантуның тискәре пробасы булганда үткәрәләр. Иммунизация кечкенә балаларда туберкулез менингиты үсешен кисәтә, балаларны туберкулезның авыр формаларыннан саклый һәм инфекция вакытында аның үсеше куркынычын киметә.
Җәмгыятьтә туберкулез таралуга каршы тору өчен һәр кешенең аңлавы һәм җаваплылыгы мөһим.
Сәламәтлекне саклагыз һәм бу инфекция белән көрәшкә үз өлешегезне кертегез, туберкулезны профилактик тикшерүләрне вакытында узыгыз.