Практика күрсәткәнчә, сатып алучыларның күбесе товар сатып алганнан соң чеклардан арына яки аларны югалта. Әмма тиздән товарның ниндидер параметрлар буенча туры килмәвен яки анда җитешсезлекләр барлыгын аңларга мөмкин.
Кибеткә мөрәҗәгать иткәндә, сатып алучыга еш кына, сатып алуны раслый торган документлар булмауны сәбәп итеп, товарны кабул итүдән баш тарталар. Мондый очракларда касса чегының булмавы - кулланучыга товарны кире кайтарудан баш тарту өчен нигез түгел икәнен белү һәм аңлау мөһим, бу аны сатып алуның башка дәлилләренә, шул исәптән шаһит күрсәтүләренә таяну хокукыннан мәхрүм итми («Кулланучылар хокукларын яклау турында» 1992 елның 07 февралендәге 2300-1 номерлы Россия Федерациясе Законының 18 һәм 25 статьясы, Россия Федерациясе Граждан кодексының 493 статьясы).
Товар сатып алуның дәлиле булып нәрсә саналырга мөмкин.
1. Сатып алу акчалата булмаган юл белән түләнгән булса, дәлил булып, авторизация турында сатып алучының банк счетыннан өземтә һәм транзакция башкару турында түләүне алучының күрсәтмәсе, дебет һәм кредит операцияләренең нәтиҗәләре һәм башкалар, шулай ук акчаларны электрон яисә акчалата булмаган юл белән исәп-хисаплар күчерүне раслый торган башка документлар хезмәт итәргә мөмкин (Россия Федерациясе Югары Суды Пленумының 2012 елның 28 июнендәге 17 номерлы карарының 43 пункты).
Киңәш: банкка мөрәҗәгать итүгә вакыт әрәм итмәс өчен, сатып алган вакытта ук сатучыдан хат яки смслар белән электрон чек җибәрүен сорарга мөмкин - мондый чек "янмый" һәм югалмый.
Шул рәвешле җибәрелгән чек картинка, pdf-документ рәвешендә, сатып алуның датасы, вакыты һәм суммасы күрсәтелгән сылтамалар рәвешендә чагылырга мөмкин. Сатып алучыга сылтамага басу һәм чекның электрон версиясе белән биткә күчү дә җитә. Мондый чекны телефонның хәтерендә яки интернет (болыт) киңлегендә саклап калырга мөмкин һәм кирәк булганда, мәсәлән, товарны кире кайтарганда, сатып алуларның электрон раславын бирергә мөмкин (" Онлайнкасса чегын хәзер мессенджер аша алырга мөмкин" Россия ФНСы мәгълүматы).
2. Әгәр дә сатып алучы товарга акчалата түләгән, кәгазь чекны ташлаган, ә электрон чек алмаган икән, кибеттә сатып алу турында мәгълүмат эзләүне соратырга мөмкин.
3. Шулай ук товар сатып алуны дәлилләр сыйфатында сатып алуга бәйле документларда кибет тамгасы булырга мөмкин: гарантияле талон, җиһазлар паспорты яисә эксплуатацияләү буенча инструкция.
4. Сатып алу турындагы белешмәләр дисконт картасында теркәлгән булырга мөмкин, аның мәгълүматларын кибет сайтында яисә сатучы базасында шәхси кабинетта карарга мөмкин.
5. Шаһитлар күрсәтүләре шулай ук сатып алуның дәлиле булып хезмәт итә ала, мәсәлән, сатып алу вакытында сатып алучы белән моны раслый ала торган аның дусты яисә ире (хатыны) булса.
Товарны чексыз кайтару өчен адымлы инструкция.
1 нче адым - товарны сатып алу дәлилләрен әзерләү.
Сатучыга дәгъва таләпләре белән мөрәҗәгать итүгә кадәр конкрет кибеттә товар сатып алуны раслый торган дәлилләр (документлар) әзерләргә кирәк.
2 нче адым - сатучыга дәгъвалар әзерләү һәм җибәрү.
Кирәкле документлар җыйганнан соң, товар сатып алынган кибет адресына дәгъвалар язарга кирәк.
Дәгъва түбәндәгеләрне үз эченә алырга тиеш:
- сатучының исемен;
- кулланучы мәгълүматларын;
- сатып алынган товарның тасвирламасын һәм аның бәясен;
- товар сатып алу датасын;
- сатып алынган товар белән бәйле проблемаларны тасвирлауны;
- сатучыга таләпне;
- дата һәм имзаны.
Дәгъваның бер нөсхәсе сатучы оешма җитәкчесенә җибәрелә (шәхсән, канцелярия, сәркатип аша һ.б.). Кулланучыга кала торган икенче нөсхәдә тапшыру турында тамга куела. Дәгъва сатучы оешма адресына тапшырылуы турында хәбәрнамәле заказлы хат белән юлланырга мөмкин.
Әгәр сатучы булып индивидуаль эшкуар тора икән: бер нөсхә дәгъвалар эшкуарга яки аның кулланучылардан дәгъвалар кабул итүгә вәкаләтле хезмәткәренә тапшырыла. Кулланучыга кала торган икенче нөсхәдә тапшыру турында тамга куела. Дәгъва эшкуар адресына (аның яшәү урыны буенча) тапшырылуы турында хәбәрнамәле заказлы хат белән, шулай ук эшмәкәрнең сәүдә ноктасы урнашкан урын буенча җибәрелергә мөмкин.
3 нче адым - товарның һәм акчаның кире кайтарылуын рәсмиләштерү.
Сатучы дәгъва таләпләрен нигезле дип таныган очракта, товар һәм акча кайтаруны рәсмиләштерелә. Банк картасы белән түләнгән товарны кире кайтарганда, акчалар сатып алучының банк картасына күчерелә. Әгәр товар акчалата түләнгән булса, акчалар кассадан да, сатып алучының банк картасына күчерү юлы белән дә кире кайтарылырга мөмкин.
Еш кына сатучы кайтарылган товар өчен товарны һәм акчаларны кире кайтаруны рәсмиләштерү өчен сатып алучының паспортын яисә сатып алучының шәхесен таныклый торган башка документны күрсәтүне таләп итә.
Бу очракта сатып алучыга банк законнары таләпләрен, аерым алганда, сатучының мондый документларны бирүне таләп итү хокукын күздә тоткан Россия Банкының 2019 елның 09 декабрендәге 5348-У Күрсәтмәсенең 1 пунктын, Россия Банкының 2014 елның 11 мартындагы 3210-У Күрсәтмәсенең 6.1 пунктын исәпкә алырга кирәк.
Кулланучылар хокукларын яклауда консультация яисә башка ярдәм күрсәтү өчен кулланучылар өчен консультация пунктларына йә адреслары кулланучылар хокукларын яклау буенча дәүләт мәгълүмат ресурсында http://zpp.rospotrebnadzor.ru/organizations/gos урнаштырылган кулланучылар хокукларын яклау буенча җәмәгать оешмаларына мөрәҗәгать итәргә мөмкин.